7 loại tiền điện tử cần biết
Hệ sinh thái tiền điện tử đã và đang phát triển nhanh chóng trong những năm qua - nhanh đến mức chúng ta khó có thể hiểu được các loại tiền ảo này và các trường hợp sử dụng khác nhau. Trong bài viết này, chúng ta sẽ có được một ánh nhìn bao quát về các loại tiền điện tử để có thể phân biệt được chúng trong các dự án liên quan đến công nghệ Blockchain. Let's gooo!
Coin vs Token: Sự khác biệt về kỹ thuật
Tiền xu (coin) là tài sản trên blockchain gốc của nó, trong khi token là tài sản dựa trên một nền tảng blockchain của loại tiền ảo khác để có thể hoạt động.
Ví dụ Bitcoin là coin trên nền tảng blockchain Bitcoin và Ether là coin trên nền tảng blockchain Ethereum.
Ví dụ Tether là second-layer token trên nhiều blockchain, Token “UNI” của Uniswaps và Token “LINK” của Chainlinks sử dụng blockchain Ethereum.
Xây dựng Token dựa trên Ethereum là cực kỳ phổ biến, hầu hết được gọi là Token ERC20. Trong một số phạm vi nhất định hai thuật ngữ này vẫn có thể sử dụng thay thế cho nhau.
Đó là sự khác biệt giữa coin và token về mặt kỹ thuật. Chúng ta vẫn có thể nhóm các token và coin theo mục đích sử dụng của chúng. Tuy có rất nhiều trường hợp sử dụng, trong đó hai nhóm khác biệt lớn là Security Token và Utility Token. Hình dưới đây là những đồng tiền ảo phổ biến và phân loại của chúng.
Security Token
Token đảm bảo "Security" (Bảo mật) là một tài sản tài chính có thể giao dịch. Howey-Test cho biết liệu một tài sản có được xem là bảo mật hay không:
Một hợp đồng, giao dịch hoặc kế hoạch mà theo đó một người đầu tư tiền của mình vào một doanh nghiệp thông thường (common enterprise) và mong đợi mọt khoản lợi nhuận đến từ nỗ lực của người quảng bá hoặc bên thứ ba, (là một bảo mật theo Đạo luật Chứng khoán Hoa Kỳ)
Điều này thường được đơn giản hóa thành:
Có đầu tư tiền không?
Số tiền có được đầu tư vào một doanh nghiệp thông thường không?
Có kỳ vọng gì về lợi nhuận không?
Lợi nhuận thu được từ nỗ lực của người quảng bá hay bên thứ ba?
Chúng ta có thể tìm các ví dụ về security token mật bằng cách tìm kiếm các dịch vụ security token (security token offerings - STOs): icoholder.com, coincodex.com. SolarStake và L’Osteria là hai token thường tìm thấy gần đây.
Equity Token
Equity Tokens là một dạng Security Token cho phép chủ sở hữu có một số quyền nhất định.
Asset-backed token
Mã hóa tài sản làm cho chúng có thể giao dịch được, thay vì giao dịch bằng tài sản, chúng ta thực hiện giao dịch thông qua các Token. Nó tương tự như tiền giấy, thay vì giao dịch bằng vàng, bạn sử dụng tiền đại diện tương đương một lượng vàng nhất định. Vấn đề với các asset-backed tokens là thiếu sự giám sát. Nhà phát hành token có thể yêu cầu lấy lại tài sản được hỗ trợ. Nhưng nếu không có kiểm tra thực tế thì yêu cầu này cũng không có giá trị gì.
Các lại tài sản có thể được mã hóa là:
Kim loại quý: PAXG và DGX được hỗ trợ bởi vàng
Cổ phiếu công ty: Thay vì giao dịch cổ phiếu của công ty thông qua các sàn giao dịch nổi tiếng, chúng có thể được giao dịch dưới dạng token tiền điện tử.
Các mặt hàng khác: Petro (XPD) được hỗ trợ bởi trữ lượng dầu và khoáng sản.
Bất động sản: Có nhiều token xung quanh bất động sản và một số quốc gia đang xem xét việc sử dụng token tiền điện tử vào bất động sản. IHT Coin dường như đi theo hướng này.
Utility Token
Security Token được giao dịch với kỳ vọng thu được lợi nhuận trực tiếp, còn các Utility Token được giao dịch để nhận về một số tiện ích. Ví dụ: token FIL (Filecoin) / SC (SIA) có thể được sử dụng để lưu trữ tệp. Token CVC (Civic) có thể được sử dụng để xác minh danh tính của người dùng.
Trong thế giới thực, thẻ quà tặng và vé giao thông công cộng là những ví dụ về Utility Token.
Non-Fungible Tokens (NFT)
Tất cả tiền xu và hầu hết các token đều có thể chuyển đổi. Thế nên, ngưới ta cũng không quan trọng bạn dùng đồng nào để trả cho một bữa ăn nhẹ. Tuy nhiên, nếu bạn mua những món đồ sưu tầm như nghệ thuật, truyện tranh, tem hoặc thẻ bóng chày, thì điều quan trọng là bạn đã có cái nào rồi và chưa có cái nào, không có van Gogh nào giống van Gogh nào. Một ví dụ tương đương trong tiền kỹ thuật số là CryptoKitties. Ý tưởng ở đây là bạn - và chỉ bạn! - có các vật phaanrm mang giá trị kỹ thuật số. Thuộc tính này đặc biệt hấp dẫn đối với các trò chơi, nơi người chơi đã trả rất nhiều tiền cho các vật phẩm quý hiếm trong trò chơi. Việc đưa những thứ đó lên blockchain giúp người chơi kiểm soát được tài sản của chính mình và trao đổi các mặt hàng trong các trò chơi.
NFT có thể được tạo dựa trên blockchain Ethereum (ERC-721, ERC-1155).
Stablecoin
Stablecoin là đại diện kỹ thuật số của tiền tệ fiat. Họ chia thành ba nhóm:
Fiat-thế chấp: Tiền điện tử được hỗ trợ bởi tiền fiat. Ví dụ như Tether (USDT) và Gemini Dollar (GUSD).
Tiền điện tử được thế chấp: Tiền điện tử được hỗ trợ bởi một loại tiền điện tử. Một ví dụ là DAI.
Stablecoin không thế chấp: dựa vào hợp đồng thông minh để mua/bán stablecoin nhằm giữ giá không đổi.
Điều thú vị là một số stablecoin thực sự không phải là tiền xu, mà là Token. Hai ví dụ về stablecoin là TerraUSD và Steem Dollars. Hai ví dụ cho Stable Token là Tether và USD Coin. Cả hai đều là Token ERC20 trên blockchain Ethereum.
Một vài loại coin khác
Trong hình phía trên, Dogecoin, Theta, Klay và Iota được đặt bên ngoài các vùng trong hình phía trên:
Dogecoin là một nhánh của Litecoin (LTC) và do đó nên được đặt trong phần “Tiền kỹ thuật số”. Lý do gạt nó sang một bên là thực tế rằng nó trông giống như một trò đùa. Tuy nhiên, vẫn có người yêu thích nó.
Đối với Klay, Theta và Iota, chúng có thể là đồng tiền tiện ích, nhưng không thể chắc chắn được rằng chúng ta có thể làm gì với nó.