Công nghệ blockchain đã trở thành biểu tượng của sự đổi mới và sáng tạo. Trong khi các lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, giáo dục và tài chính đang được hưởng rất nhiều lợi ích từ việc tích hợp blockchain thì có một trường hợp ứng dụng khác nữa hứa hẹn sẽ khiến bạn hoàn toàn ngạc nhiên - đó chính là lĩnh vực môi trường.

Bạn có tin hay không, công nghệ blockchain có thể được sử dụng để giải quyết và quản lý các vấn đề môi trường đang trong tình trạng cấp bách hiện nay trên thế giới. Trong bài viết này, chúng ta sẽ xem xét 5 trường hợp ứng dụng quan trọng nhất của công nghệ blockchain trong lĩnh vực môi trường.

Quản lý chuỗi cung ứng

Khi ý thức về môi trường đang ngày càng tăng cao, người tiêu dùng đang dần trở nên cẩn thận hơn về nguồn gốc sản phẩm mà họ sử dụng. Ví dụ, người tiêu dùng đã bắt đầu mua thịt được trồng theo phương pháp hữu cơ thay vì các lựa chọn truyền thống khác. Tuy nhiên, rất khó để chúng ta biết chắc chắn liệu các sản phẩm có được sản xuất theo quy trình sản xuất chuẩn mực hay không. Công nghệ blockchain có hai đặc tính có thể thay đổi hoàn toàn cách thức hoạt động của chuỗi cung ứng:

• Tính minh bạch: Mọi thứ bên trong blockchain đều được hiển thị một cách minh bạch với mạng lưu trữ nó.

• Tính bất biến: Khi thứ gì đó đã được thêm vào blockchain, nó không thể bị giả mạo.

Các chuỗi cung ứng được hỗ trợ bởi blockchain có thể được sử dụng để theo dõi nhiều loại sản phẩm, tương tự như quản lý các mặt hàng thực phẩm khác nhau. Trên thực tế, Foodtrax là một dApp được hỗ trợ bởi blockchain đang làm điều đó. Nó sẽ cho phép người dùng theo dõi thực phẩm từ nguồn gốc của nó đến kệ trưng bày.

Tái chế

Vấn đề với các chương trình tái chế hiện tại là nó chỉ phụ thuộc vào việc mọi người làm “những điều đúng”. Vì đó không phải là một động lực đủ lớn nên hầu hết các chương trình tái chế thường đem lại hiệu quả thấp hơn mong đợi. Hơn nữa, ngay cả khi chúng có một vài tác động, rất khó để theo dõi và thực sự đánh giá hiệu quả của chương trình.

Một chương trình tái chế dựa trên blockchain hoàn toàn có thể biến hệ thống này hoạt động thông qua mã hóa. Những người tham gia có thể được thưởng về mặt tài chính dưới dạng cryptographic token. Ngoài ra, họ còn dễ dàng theo dõi các dữ liệu và số liệu khác nhau như khối lượng, chi phí và lợi nhuận để đánh giá tác động của chương trình.

Social Plastic, hay còn gọi là Ngân hàng Nhựa (Plastic Bank), là một ví dụ về dự án khuyến khích việc tái chế bằng cách thiết lập các trung tâm thu gom trên khắp các quốc gia thuộc thế giới thứ ba (third-world countries), nơi mọi người có thể đổi rác thải nhựa để lấy token.

Năng lượng

Lưới điện truyền thống có tính tập trung cao, có thể dẫn đến việc phân phối năng lượng kém hiệu quả. Thứ nhất, nó có thể dẫn đến tình trạng thặng dư không được sử dụng ở những khu vực giàu có trong khi thiếu hụt lớn ở những khu vực kém khá giả hơn. Thêm vào đó, việc lắp đặt các nhà máy điện rất tốn kém, và một lần nữa sẽ dẫn đến việc phân phối không đồng đều. Một mạng lưới blockchain ngang hàng sẽ phủ nhận nhu cầu truyền tải điện trên một khoảng cách xa, do đó sẽ giảm tổn thất năng lượng trên đường đi. Các cá nhân cũng sẽ có tùy chọn hưởng lợi trực tiếp từ bất kỳ khoản đầu tư nào mà họ đã thực hiện trong việc lắp đặt năng lượng tái tạo nhờ blockchain.

Power Ledger là một công ty có trụ sở tại Úc được thành lập vào năm 2016. Công ty này cung cấp một nền tảng giao dịch năng lượng để bán và mua năng lượng tái tạo phi tập trung.

Thuế carbon

Theo dõi lượng khí thải carbon của mỗi sản phẩm là một cách ứng dụng blockchain vào việc bảo vệ môi trường. Trong hệ sinh thái hiện tại, tác động môi trường của mỗi sản phẩm rất khó xác định. Theo dõi lượng khí thải carbon của từng sản phẩm có thể được thực hiện dễ dàng và an toàn thông qua blockchain. Blockchain cũng có thể được sử dụng để tạo ra một hệ thống danh tiếng bất biến (immutable reputation system). Điều này có thể được sử dụng để chấm điểm danh tiếng của các công ty dựa trên cách họ đang cố gắng giảm lượng khí thải carbon của mình.

IBM hiện đang làm việc với Veridium Labs Ltd., một công ty fintech môi trường, để mã hóa các khoản tín dụng carbon.

Giám sát ô nhiễm không khí theo thời gian thực

Ô nhiễm không khí là nguy cơ về sức khỏe lớn thứ tư trên thế giới, và giám sát chất lượng không khí là một thách thức toàn cầu đối với các chính phủ, cơ quan quản lý và người dân. Thêm vào đó, việc giám sát hiệu quả yêu cầu báo cáo theo thời gian thực khiến các phương pháp giám sát hiện tại trở nên vô cùng bất cập và chậm chạp.

PlanetWatch đang tìm cách cung cấp giải pháp cho vấn đề này. Đây là một dịch vụ giám sát môi trường đang xây dựng sổ cái chất lượng không khí bất biến (immutable air quality ledger) đầu tiên trên thế giới sử dụng các công nghệ Algorand blockchain and IoT. Công ty này đã làm được điều đó bằng cách tận dụng một mạng lưới toàn cầu gồm những người có ý thức về môi trường. Những người này không chỉ lắp đặt cảm biến chất lượng không khí phía bên ngoài nhà của họ, mà còn mang theo cảm biến khi đi làm và đi du lịch. Điều này cho phép PlanetWatch nắm bắt dữ liệu theo thời gian thực, có nguồn gốc từ đám đông về chất lượng không khí và lưu trữ chúng trên sổ cái bất biến của Algorand. Những người đóng góp vào hệ sinh thái sẽ được thưởng bằng mã thông báo PLANET gốc.

Sau khi được triển khai đúng cách, PlanetWatch sẽ giúp:

• Tạo mạng lưới giám sát chất lượng không khí chi phí thấp.

• Cung cấp dữ liệu thời gian thực về ô nhiễm không khí.

• Lưu trữ dữ liệu chất lượng không khí trong một sổ cái phi tập trung, minh bạch và bất biến.

• Khuyến khích mạng lưới tham gia hoạt động về mặt kinh tế thông qua cơ chế thưởng (PLANET token).

Kết luận

Trong số tất cả các ứng dụng của blockchain, đây có thể là những trường hợp ứng dụng quan trọng nhất. Khi vấn đề ô nhiễm trở nên nguy hiểm hơn, mọi người trên toàn thế giới sẽ cần phải bắt đầu áp dụng các phương pháp sáng tạo để giải quyết nó một cách hiệu quả. Rất may mắn là chúng ta có thể sử dụng công nghệ blockchain để giải quyết vấn đề môi trường nghiêm trọng trong tương lai.